بهترین آمپول برای آرتروز زانو، آمپولی است که علاوه بر تسکین درد و بهبود عملکرد مفصل زانو بتواند باعث ترمیم غضروف، یا کاهش سرعت تخریب غضروف زانو در اثر بیماری آرتروز شود. با این توضیح، درمان‌های تزریقی نسبتا جدیدی مانند سلول‌های بنیادی، پی آر پی، و همچنین اوزون تراپی می‌توانند تاثیر قابل‌توجهی در جلوگیری از پیشرفت آرتروز زانو خفیف و متوسط داشته باشند.
در این مقاله زاپیاشاپ، با استفاده از منابع علمی و معتبر، نحوه تزریق و میزان اثرگذاری و کاربرد هر کدام از این آمپول‌ها برای آرتروز زانو را توضیح می‌دهیم.
آیا آمپول می‌تواند جایگزین جراحی آرتروز زانو شود؟
هم بله، هم خیر. گاهی اوقات حتی اگر پزشک تشخیص دهد که بیمار باید جراحی شود، استفاده از روش‌های تزریقی در کنار فیزیوتراپی و کاهش وزن، می‌تواند عملکرد مفصل را تا حدی برگرداند، درد را کمتر کند و زمان جراحی را چند سال عقب بیندازد.
اگر غضروف هنوز به‌طور کامل از بین نرفته باشد (مرحله خفیف تا متوسط آرتروز) و بیمار در کنار تزریق، وزن خود را کنترل کند، تمرینات تقویتی زانو را انجام دهد و از زانوبند یا بریس مناسب استفاده کند، احتمال اینکه این درمان‌ها بتوانند جراحی را به‌طورکامل عقب بیندازند بسیار بالاتر است.
اما اگر آرتروز بسیار پیشرفته باشد، مفصل تغییر شکل پیدا کرده باشد یا درد در حالت استراحت هم وجود داشته باشد، تزریق‌ها معمولاً فقط درد را موقتاً کاهش می‌دهند و جراحی اجتناب‌ناپذیر است.
مطالعه بیشتر: عمل تعویض مفصل زانو چگونه انجام می‌شود؟
بهترین آمپول برای آرتروز زانوی من کدام است؟
اگر هدف از تزریق آمپول برای آرتروز زانو، فقط تسکین فوری درد و التهاب زانو باشد، آمپول‌های کورتیکواستروئیدی که حاوی کورتون هستند می‌توانند انتخاب مناسبی باشند، چون التهاب را سریع مهار می‌کنند و در مدت کوتاهی درد را کاهش می‌دهند.
اما اگر منظور از «بهترین آمپول برای آرتروز زانو»، آمپولی باشد که بتواند سرعت روند تخریب غضروف در آرتروز را کاهش دهد یا حتی ساییدگی غضروف را تا حدی ترمیم کند، باید سراغ روش‌های جدیدتر مانند PRP (پلاسمای غنی از پلاکت)، سلول‌های بنیادی یا اوزون‌تراپی رفت.
در ادامه به‌طورکامل و با استناد به منابع و مطالعات علمی توضیح می‌دهیم که هرکدام از این تزریق‌ها چگونه عمل می‌کنند و کدام‌یک برای شما مؤثرتر هستند.
| تزریق | تأثیر | هزینه ۱۴۰۴ |
|---|---|---|
| سلول‌های بنیادی | آرتروز متوسط تا شدید؛ ترمیم غضروف و کند کردن روند تخریب مفصل |
۸ تا ۳۰ میلیون |
| پی آر پی (PRP) |
آرتروز خفیف تا متوسط؛ کاهش التهاب و تحریک ترمیم بافت مفصل |
۳ تا ۷ میلیون |
| اوزون‌تراپی | آرتروز خفیف؛ کاهش درد و التهاب مفصل |
۱٫۵ تا ۳ میلیون |
سلول‌های بنیادی
سلول‌های بنیادی سلول‌های جوان و نوساز بدن هستند که می‌توانند به سلول‌های مختلف، از جمله سلول‌های غضروفی تبدیل شوند. در آرتروز زانو که غضروف مفصل آسیب دیده یا تحلیل رفته، تزریق سلول‌های بنیادی با آزادسازی فاکتورهای ترمیمی و ضدالتهابی باعث کاهش التهاب، تحریک بازسازی بافت غضروف و کند شدن روند تخریب مفصل می‌شود.
این سلول‌ها معمولاً از چربی یا مغز استخوان خود فرد گرفته می‌شوند و پس از آماده‌سازی، به‌صورت مستقیم داخل مفصل زانو تزریق می‌شوند.
مطالعه بیشتر: درمان خشکی مفصل زانو با روش‌های مختلف
نحوه انجام تزریق سلول‌های بنیادی برای آرتروز زانو
-
ارزیابی و انتخاب بیمار: پزشک با عکس‌برداری (MRI یا X-ray) شدت آرتروز را مشخص می‌کند.
-
نمونه‌گیری از بدن: معمولاً از چربی یا مغز استخوان فرد سلول گرفته می‌شود.
-
آماده‌سازی سلول‌ها: سلول‌ها در شرایط استریل جدا و تغلیظ می‌شوند.
-
تزریق داخل مفصل: با سوزن ظریف و اغلب زیر هدایت سونوگرافی، سلول‌ها به مفصل زانو تزریق می‌شوند.
-
مراقبت بعد از تزریق: استراحت نسبی چند روزه، سپس شروع حرکات سبک و فیزیوتراپی.
تعداد جلسات معمولاً یک تزریق است؛ در برخی بیماران ممکن است پزشک ۲ جلسه با فاصله چند ماه پیشنهاد دهد.
ماندگاری و شروع اثر
نتایج معمولاً بعد از چند هفته تا دو ماه ظاهر می‌شود و در بیشتر بیماران بین ۶ ماه تا ۲ سال ماندگار است. در آرتروزهای متوسط، تأثیر طولانی‌تر و محسوس‌تر دیده می‌شود.
چرا یکی از بهترین گزینه‌ها برای آرتروز زانو است؟
-
چون برخلاف تزریق‌های موقتی نه فقط روی تسکین درد بلکه روی ترمیم غضروف و مهار التهاب مزمن تمرکز دارد.
-
اثرش می‌تواند تا چندین ماه باقی بماند و کیفیت زندگی را به‌وضوح بهتر کند.
-
در مطالعات متعدد، بی‌خطر و بدون عارضه جدی گزارش شده است.
در چه مواردی مناسب نیست؟
در آرتروزهای خیلی پیشرفته که غضروف تقریباً از بین رفته یا استخوان‌ها روی هم ساییده می‌شوند، این روش تأثیر چشمگیری ندارد و معمولاً توصیه نمی‌شود.
پلاسمای غنی از پلاکت (پی‌آر‌پی زانو)
در روش پی آر پی (PRP) یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت، مقدار کمی از خون فرد گرفته می‌شود و بعد از جداسازی، بخش غلیظ از پلاکت‌ها که سرشار از فاکتورهای ترمیمی و ضدالتهابی است، به داخل مفصل زانو تزریق می‌شود.
این پلاکت‌ها با آزاد کردن مواد فعال، موجب کاهش التهاب، افزایش جریان خون، تحریک سلول‌های غضروف‌ساز و بهبود روانی حرکت مفصل می‌شوند. هدف اصلی این روش، کمک به ترمیم جزئی بافت آسیب‌دیده و کند کردن روند پیشرفت آرتروز است.
مطالعات پزشکی نشان داده‌اند که این تزریق در بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط می‌تواند باعث کاهش درد، افزایش توان حرکتی و به‌تأخیر انداختن نیاز به جراحی شود.
نحوه انجام تزریق پی آر پی برای آرتروز زانو
-
نمونه‌گیری از خون بیمار (حدود ۲۰ تا ۳۰ میلی‌لیتر).
-
جداسازی پلاکت‌ها با سانتریفیوژ در محیط استریل.
-
تزریق محلول PRP داخل مفصل زانو با سوزن ظریف و معمولاً زیر هدایت سونوگرافی.
-
استراحت کوتاه‌مدت و سپس بازگشت تدریجی به فعالیت‌های سبک.
تعداد جلسات معمولاً ۲ تا ۳ تزریق با فاصله ۲ تا ۴ هفته انجام می‌شود.
ماندگاری و شروع اثر
بهبود معمولاً از ۳ تا ۴ هفته بعد از تزریق شروع می‌شود و اثر آن ۶ تا ۱۲ ماه باقی می‌ماند. در برخی بیماران، تزریق سالانه برای حفظ نتیجه توصیه می‌شود.
مطالعه بیشتر: مراقبت‌های بعد از پی آر پی زانو
چرا یکی از بهترین گزینه‌ها برای آرتروز زانو است؟
-
از خون خود فرد گرفته می‌شود و خطر آلرژی ندارد.
-
هم اثر ضدالتهابی دارد، هم خاصیت ترمیمی جزئی.
-
می‌تواند نیاز به جراحی را به‌تعویق بیندازد.
-
نسبت به سلول بنیادی، در دسترس‌تر و کم‌هزینه‌تر است.
در چه مواردی مناسب نیست؟
در آرتروزهای بسیار پیشرفته که غضروف تقریباً از بین رفته و فضای مفصل بسته شده، تزریق PRP تأثیر محدودی دارد. همچنین در بیماران با اختلالات خونی یا مصرف داروهای ضدانعقاد این روش توصیه نمی‌شود.
اوزون‌تراپی زانو
اوزون‌تراپی یک درمان تزریقی است که در آن ترکیبی از اکسیژن و گاز اوزون (O₃) به داخل مفصل زانو تزریق می‌شود. اوزون خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارد و باعث می‌شود جریان خون در بافت‌های اطراف مفصل بیشتر شود، التهاب کاهش پیدا کند و درد کمتر شود.
اوزون‌تراپی می‌تواند در بیماران مبتلا به آرتروز خفیف تا متوسط، درد، خشکی و التهاب زانو را به‌طور محسوس کاهش دهد.
نحوه انجام اوزون‌تراپی
-
ارزیابی شدت آرتروز با معاینه و عکس‌برداری.
-
تزریق گاز اوزون (مخلوطی از اکسیژن و اوزون) به داخل مفصل با سرنگ ظریف.
-
در بعضی موارد، تزریق در چند نقطه اطراف مفصل هم انجام می‌شود تا اثر ضدالتهابی بیشتر شود.
-
پس از تزریق، بیمار می‌تواند فعالیت‌های سبک روزانه را ادامه دهد.
تعداد جلسات معمولاً ۳ تا ۵ جلسه است که با فاصله‌ی یک هفته انجام می‌شوند.
ماندگاری و شروع اثر
بهبود معمولاً بعد از جلسه دوم یا سوم حس می‌شود و اثر درمانی آن حدود ۳ تا ۶ ماه دوام دارد. در برخی بیماران، پزشک توصیه می‌کند درمان هر ۶ ماه یک‌بار تکرار شود.
چرا یکی از گزینه‌های مؤثر برای آرتروز زانو است؟
-
باعث کاهش سریع التهاب و درد می‌شود.
-
بدون دارو یا مواد شیمیایی است، چون از گاز طبیعی اوزون استفاده می‌شود.
-
نسبت به سایر تزریق‌ها کم‌هزینه‌تر و کم‌عارضه‌تر است.
-
برای افرادی که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند کورتون تزریق کنند، انتخاب بسیار خوبی است.
در چه مواردی مناسب نیست؟
در آرتروزهای خیلی پیشرفته که فضای مفصل تقریباً بسته است، اثر اوزون محدود می‌شود. همچنین برای بیمارانی با کم‌خونی شدید، پرکاری تیروئید یا حساسیت به اوزون ممکن است توصیه نشود.
چرا ژل هیالورونیک اسید بهترین آمپول آرتروز زانو نیست؟
ژل هیالورونیک اسید به‌خاطر خاصیت لغزندگی‌اش می‌تواند حرکت مفصل زانو در آرتروز را راحت‌تر کند و درد را تسکین دهد، اما به‌چند دلیل و در مقایسه با سه تزریقی که بالاتر معرفی کردیم، «بهترین آمپول آرتروز زانو» محسوب نمی‌شود.
اول اینکه، تاثیر تزریق ژل به زانو موقتی است و معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه دوام دارد اما بعد از آن درد و خشکی دوباره برمی‌گردند.
دوم اینکه این تزریق در روند بیماری یعنی سرعت تخریب غضروف و ساییدگی مفصل تغییری ایجاد نمی‌کند؛ فقط مفصل را موقتاً نرم‌تر می‌کند ولی باعث ترمیم غضروف آسیب‌دیده نمی‌شود.
سوم اینکه اثر آن برای همه بیماران یکسان نیست و در آرتروز متوسط و شدید که فضای مفصل خیلی کم شده، تقریباً هیچ فایده‌ای ندارد.
به همین دلیل، امروز روش‌هایی مثل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سلول‌های بنیادی که هم اثر ترمیمی دارند و هم ماندگاری بیشتری، جایگزین مؤثرتری برای درمان آرتروز زانو شناخته می‌شوند.
مراقبت‌های بعد از تزریق آمپول آرتروز زانو
بعد از تزریق آمپول برای درمان آرتروز زانو، رعایت چند نکته ساده می‌تواند نقش زیادی در تأثیر بهتر درمان داشته باشد. در واقع، مراقبت درست بعد از تزریق کمک می‌کند مواد تزریق‌شده بهتر در مفصل جذب شوند، التهاب سریع‌تر کاهش یابد و روند ترمیم بافت زانو به شکل مؤثرتری پیش برود.
۱. استراحت و مراقبت در ۴۸ ساعت اول
در دو روز اول، از ایستادن طولانی، بالا رفتن از پله و هرگونه فعالیتی که به زانو فشار بیاورد خودداری کنید. در این مدت بهتر است پا را در حالت نیمه‌خم روی بالش قرار دهید تا ورم کمتر شود. این استراحت کوتاه باعث می‌شود مواد تزریقی بهتر در مفصل پخش شوند و التهاب اولیه کنترل شود.
۲. استفاده از کمپرس سرد
اگر بعد از تزریق احساس گرمی، درد یا ورم در زانو داشتید، هر ۳ تا ۴ ساعت یک‌بار حدود ۱۰ دقیقه کمپرس سرد بگذارید. یخ را مستقیم روی پوست قرار ندهید؛ آن را داخل پارچه نازک بپیچید تا پوست آسیب نبیند. این کار به کاهش التهاب و درد کمک زیادی می‌کند.
۳. استفاده از زانوبند زاپیامکس
زانوبند زاپیامکس با فناوری گرمای عمقی و میدان مغناطیسی، گردش خون و متابولیسم بافت مفصل را افزایش می‌دهد و از این طریق به تسکین زانو درد ناشی از آرتروز زانو، کمک می‌کند. اما این زانوبند باید حتما با مشورت با پزشک و بعد از بهبود کامل جای تزریق و مدتی بعد از آخرین دوز، استفاده شود.
۴. شروع حرکات ملایم و منظم
از روز سوم می‌توانید حرکات کششی ساده انجام دهید، مثل خم‌و‌راست کردن آرام زانو یا بالا آوردن پا در حالت درازکش. اگر امکانش را دارید، انجام این حرکات در آب گرم بهترین گزینه است. فعالیت ملایم باعث می‌شود مفصل خشک نشود و خون‌رسانی به بافت‌ها بهتر انجام گیرد.
بهترین آمپول برای آرتروز زانو هم عوارض دارد؟
بله، حتی بهترین آمپول‌ها برای آرتروز زانو هم می‌توانند عوارضی داشته باشند، هرچند معمولاً خفیف و موقتی‌اند. بعد از تزریق، ممکن است فرد کمی درد، تورم یا گرمی در محل تزریق احساس کند که معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود. در موارد نادر، اگر تزریق در شرایط کاملاً استریل انجام نشود، عفونت مفصل هم ممکن است رخ دهد.
در تزریق‌هایی مثل پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) یا سلول‌های بنیادی، چون مواد از بدن خود فرد گرفته می‌شود، احتمال واکنش آلرژیک بسیار پایین است. در اوزون‌تراپی هم عارضه جدی گزارش نشده، اما ممکن است بعد از تزریق، احساس فشار یا سوزش خفیف در زانو ایجاد شود.
اما به‌طور کلی اگر تزریق توسط پزشک متخصص و در محیط استریل انجام شود، این درمان‌ها ایمن هستند و عوارض آن‌ها معمولاً خفیف و گذرا است.
سوالات متداول
اثر آمپول‌های آرتروز زانو چقدر طول می‌کشد؟
بسته به نوع تزریق فرق دارد؛ معمولاً اثر اوزون‌تراپی ۳ تا ۶ ماه، پلاسمای غنی از پلاکت ۶ تا ۱۲ ماه، و سلول‌های بنیادی تا حدود دو سال باقی می‌ماند.
بعد از تزریق آمپول آرتروز زانو چه زمانی می‌توان ورزش یا پیاده‌روی را شروع کرد؟
پس از ۴۸ ساعت استراحت نسبی، می‌توان با حرکات کششی و پیاده‌روی آرام شروع کرد. فعالیت سنگین تا چند هفته نباید انجام شود.
آیا تزریق آمپول برای آرتروز درد دارد؟
احساس سوزش یا فشار هنگام تزریق طبیعی است، اما درد شدید وجود ندارد. معمولاً تزریق با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در چند دقیقه تمام می‌شود.
کدام نوع تزریق برای آرتروز زانو بهتر است؟
برای آرتروز خفیف تا متوسط، پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) بهترین گزینه است؛ در موارد متوسط تا شدید، سلول‌های بنیادی نتیجه بهتری می‌دهند؛ و برای التهاب یا درد موقت، اوزون‌تراپی مؤثر است.
