آب آوردن زانو یا افیوژن مفصل زانو زمانی اتفاق میافتد که مفصل زانو بیش از حد مایع تولید کند و این مایع درون مفصل جمع شود. این حالت باعث میشود زانو متورم، سنگین و گاهی دردناک شود و حرکت آن محدود شود. جمع شدن مایع میتواند ناشی از آسیب دیدگی و ضربه، التهاب یا بیماریهای مزمن مفصلی مانند عفونت باشد. در ادامه با علت، علائم و راههای درمان آب آوردن زانو آشنا میشویم.
منظور از آب آوردن زانو چیست؟
«آب آوردن زانو» به زبان ساده یعنی جمع شدن مایع اضافی داخل مفصل زانو. وقتی زانو آب میآورد، معمولاً تورم، سنگینی یا پر بودن مفصل را احساس میکنید و ممکن است حرکت دادن زانو کمی سخت یا دردناک شود.
گاهی ممکن است گرمی یا قرمزی روی پوست زانو هم تجربه کنید. البته این حالت خودش یک بیماری نیست، بلکه نشانهای از وجود یک مشکل در زانو است؛ مثلاً آسیب به منیسک یا رباط، فرسودگی مفصل (آرتروز)، التهاب مفصل یا حتی عفونت.
آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
آب آوردن زانو بهطور کلی خطرناک نیست، اما اگر نشانهای از پارگی رباط یا مینیسک، و یا التهاب و عفونت در مفصل زانو باشد، میتواند خطرناک باشد و باید فورا تحت درمان تخصصی قرار بگیرد. آب آوردن زانو معمولاً با درمان ساده برطرف میشود، اما اگر علت آن جدی باشد، میتواند باعث تخریب مفصل و درد مزمن شود.
در بسیاری از موارد، مایع درون زانو به دلیل واکنش طبیعی بدن به آسیب یا التهاب تجمع پیدا میکند و معمولاً موقتی است و با استراحت، کمپرس سرد و درمان علت زمینهای بهبود پیدا میکند.
اما در بیماریهای مزمن مثل آرتروز زانو یا آرتریت روماتوئید تکرار آب آوردن زانو و التهاب طولانیمدت میتواند باعث آسیب تدریجی به غضروف، سفتی مفصل و کاهش عملکرد زانو شود. به همین دلیل، اگر ورم زانو ادامهدار یا همراه با درد، قرمزی یا تب باشد، نگرانکننده است.
علائم آب آوردن زانو
آب آوردن زانو به هر علتی که باشد، معمولا با علائم مشابهی همراه هستند که در ادامه با آنها آشنا میشوید.
-
تورم و ورم زانو
-
زانو بزرگتر و متورم به نظر میرسد.
-
گاهی فقط یک سمت مفصل ورم دارد و گاهی کل زانو.
-
-
احساس پر بودن یا سنگینی مفصل
-
حس میکنید داخل زانو مثل پر از مایع است یا فشار دارد.
-
ممکن است هنگام خم و راست کردن زانو این حس شدیدتر شود.
-
-
درد یا ناراحتی
-
درد ممکن است خفیف یا متوسط باشد.
-
در برخی موارد درد شدید است، بهخصوص هنگام حرکت دادن زانو.
-
-
محدودیت حرکت
-
خم کردن یا صاف کردن زانو سختتر میشود.
-
بعضی افراد حس میکنند زانو «قفل» میکند یا نمیتوانند کامل باز یا بسته کنند.
-
-
گرمی یا قرمزی (در برخی موارد)
-
پوست روی زانو ممکن است کمی گرم یا قرمز شود.
-
این علامت بیشتر در التهاب یا عفونت دیده میشود.
-
-
صدا یا ناپایداری زانو (گاهی)
-
هنگام حرکت ممکن است صدا بدهد یا حس کند زانو پایدار نیست.
-
علت آب آوردن زانو
یکی از شایعترین علل آب آوردن زانو، ضربه به مفصل زانو یا آسیب رباط یا مینیسک زانو است. اما علاوه بر آن، بیماریهای زمینهای مانند آرتروز زانو، آرتریت یا عفونت مفصل هم میتواند با ورم و التهاب زانو یا اصطلاحا آب آوردن زانو همراه شود.
مطالعه بیشتر: علت زانو درد بعد از دویدن چیست؟
جدول زیر همه علتهای آب آوردن زانو را به ترتیب شیوع آن نشان میدهد.
| علت | نام بیماری |
|---|---|
| آسیبها و ضربهها | آسیب رباطها یا مینیسک، ضربه یا پیچخوردگی زانو |
| فرسایش مفصل | آرتروز زانو |
| التهاب مفصل یا آرتریت | آرتریت روماتوئید، نقرس، کریستالهای مفصلی |
| عفونت مفصل | آرتریت سپتیک (عفونت باکتریایی مفصل) |
| کیست و سایر مشکلات | کیست بیکر |
- پارگی مینیسک یا آسیب رباطها
وقتی منیسک یا رباط زانو پاره میشود، بدن برای محافظت و ترمیم مفصل مایع بیشتری تولید میکند که باعث تورم و سنگینی زانو میشود. این وضعیت بیشتر در ورزشکاران و افرادی که اخیراً زمین خورده یا زانویشان پیچ خورده است دیده میشود. - آرتروز زانو
ساییدگی و فرسودگی مفصل باعث التهاب ملایم و تولید مایع اضافی میشود تا اصطکاک مفصل کاهش پیدا کند و مفصل روانتر حرکت کند. آرتروز بیشتر در افراد میانسال و مسن، به ویژه کسانی که وزن بالایی دارند یا فشار زیادی به زانو وارد کردهاند، رخ میدهد. - آرتریت روماتوئید
در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه مفصل را هدف قرار میدهد و باعث التهاب شدید و تجمع مایع داخل مفصل میشود. آرتریت روماتوئید اغلب در بزرگسالان میانی، به ویژه زنان و کسانی که سابقه خانوادگی بیماریهای خودایمنی دارند، شایع است. - نقرس یا کریستالهای مفصلی
رسوب کریستالهای اسید اوریک یا دیگر کریستالها در مفصل باعث التهاب و تولید سریع مایع اضافی میشود که تورم و درد ناگهانی ایجاد میکند. این حالت بیشتر در بزرگسالان با سطح بالای اسید اوریک خون یا افرادی با رژیم غذایی پرپروتئین دیده میشود. - عفونت مفصل
ورود باکتری به مفصل باعث التهاب شدید و تجمع سریع مایع همراه با چرک میشود و زانو دردناک، قرمز و متورم میشود. این مشکل نیاز به درمان فوری دارد و بیشتر در افراد مسن یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، رخ میدهد. - کیست بیکر
وقتی مفصل زانو مایع بیشتری تولید میکند، این مایع میتواند به سمت پشت زانو حرکت کرده و کیست ایجاد کند که باعث تورم و فشار میشود. کیست بیکر اغلب در افرادی با آرتروز یا آسیبهای مزمن زانو، به ویژه بزرگسالان میانسال، دیده میشود.
درمان آب آوردن زانو؛ از درمان خانگی تا تخصصی
درمان آب آوردن زانو به علت آن، علائمی که دارد و مدت زمانی که فرد درگیر آن است، بستگی دارد. این مشکل میتواند با درمانهای خانگی و اقدامات اولیه بهبود پیدا کند اما در بعضی از موارد، مایع مفصلی باید تخلیه شود.
مطالعه بیشتر: معرفی بهترین ورزشها برای زانو درد
درمانهای اولیه و خانگی
اگر علت آب آوردن زانو آسیب خفیف در اثر ضربه یا ورزش باشد و علائم شدیدی مانند قفل شدن زانو، قرمزی و ورم شدید نداشته باشد، معمولاً با درمان خانگی قابل کنترل است.
مطالعه بیشتر: بهترین پماد برای کاهش زانو درد
در این مرحله، زانو متورم و سنگین است اما با درد و تب شدید همراه نیست، به همین دلیل اقدامات زیر باعث تسکین درد و التهاب، و ترمیم بافت آسیبدیده میشود.
-
استراحت و کاهش فشار روی زانو (پرهیز از ایستادن یا فعالیت سنگین)
-
کمپرس سرد به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه برای کاهش التهاب
-
بالا نگه داشتن پا برای کاهش تجمع مایع
-
بستن بانداژ یا زانوبند فشاری سبک برای حمایت از مفصل
-
مصرف داروهای ضدالتهاب خفیف با تجویز پزشک
زانوبند زاپیامکس برای آب آوردن زانو
در مراحل اولیه یا موارد خفیف آب آوردن زانو، پزشک ممکن است استفاده از زانوبند طبی زاپیامکس را توصیه کند. زاپیامکس با استفاده از فناوری گرمای عمقی و امواج مغناطیسی ضعیف، باعث افزایش جریان خون، کاهش التهاب و تسریع روند ترمیم بافتها میشود. زاپیامکس برای مشکلاتی مانند آرتروز زانو بسیار مفید است اما توجه کنید که برای استفاده از این زانوبند، نباید التهاب یا زخمی روی زانو وجود داشته باشد.
برای اطلاع از اینکه زانوبند زاپیامکس برای شرایط شما مناسب است یا نه، توضیحات محصول در نمایندگی زانوبند زاپیامکس را مطالعه کنید.
مطالعه بیشتر: راهنمای انتخاب زانوبند برای آرتروز زانو
تخلیه مایع مفصل (آسپیراسیون زانو)
اگر مقدار مایع زیاد باشد یا زانو بهقدری متورم شود که حرکت آن سخت شود، پزشک ممکن است با استفاده از سوزن مخصوص، مایع اضافی را از مفصل خارج کند.
این کار هم برای کاهش فشار و درد انجام میشود و هم برای بررسی علت تجمع مایع (مانند عفونت یا نقرس). گاهی پس از تخلیه، داروی ضدالتهاب (مثل کورتون) مستقیماً به داخل مفصل تزریق میشود.
درمان علت زمینهای
برای جلوگیری از تکرار آب آوردن زانو یا درمان کامل آن، باید علت اصلی آن درمان شود. در ادامه با درمانهای اصلی هر کدام از علل افیوژن مفصل زانو آشنا میشوید.
-
در آرتروز یا آرتریت روماتوئید: داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و تزریق داخل مفصل کاربرد دارد.
-
در نقرس: داروهای تنظیمکننده اسید اوریک تجویز میشود.
-
در آسیبهای رباط یا منیسک: بسته به شدت، استراحت، تمرینهای توانبخشی یا جراحی لازم است.
-
در عفونت مفصل: درمان فوری با آنتیبیوتیک و تخلیه مایع ضروری است.
سوالات متداول
آیا تردمیل باعث آب آوردن زانو میشود؟
اگر بهدرستی و با تنظیم سرعت و کفش مناسب استفاده شود خیر، اما دویدن طولانیمدت روی تردمیل با فشار زیاد میتواند باعث التهاب و آب آوردن زانو شود.
درمان آب آوردن زانو با بادکش علمی است؟
خیر، هیچ شواهد علمی معتبری از تأثیر بادکش بر درمان آب آوردن زانو وجود ندارد و ممکن است حتی التهاب را بیشتر کند.
زردچوبه درمان خانگی آب آوردن زانو است؟
زردچوبه بهدلیل خاصیت ضدالتهابی میتواند به کاهش التهاب کمک کند، اما درمان اصلی نیست و باید در کنار درمان پزشکی استفاده شود.
پیادهروی برای آب آوردن زانو مفید است؟
در مراحل اولیه التهاب باید استراحت کرد، اما پس از کاهش ورم، پیادهروی آرام و کنترلشده به بهبود گردش خون و بازیابی حرکت مفصل کمک میکند.
پماد برای آب آوردن زانو چیست؟
پمادهای ضدالتهاب مانند دیکلوفناک یا پیروکسیکام میتوانند درد و تورم را کاهش دهند، اما علت اصلی آب آوردن زانو را درمان نمیکنند.
آب آوردن زانو چه عوارضی دارد؟
در صورت درمان نشدن، میتواند باعث آسیب غضروف، محدود شدن حرکت، درد مزمن و ضعف عضلات اطراف زانو شود.
آب آوردن زانو در بارداری نشانه چیست؟
معمولاً بهدلیل افزایش وزن، احتباس مایعات و فشار به مفاصل ایجاد میشود و در بیشتر موارد خطرناک نیست مگر با درد و تورم شدید همراه باشد.
آب آوردن زانو در فوتبال چگونه درمان میشود؟
در اثر آسیب یا ضربه ایجاد میشود و باید با استراحت، کمپرس سرد، زانوبند حمایتی و در صورت نیاز تخلیه مایع درمان شود.
آب آوردن زانو در کودکان چگونه درمان میشود؟
اغلب بهدلیل ضربه، عفونت یا التهاب موقتی است و با بررسی پزشک، استراحت و درمان علت اصلی برطرف میشود.
برای آب آوردن زانو به چه دکتری مراجعه کنیم؟
بهترین گزینه پزشک ارتوپد است؛ در موارد عفونی یا التهابی ممکن است به روماتولوژیست نیز ارجاع داده شود.
برای جلوگیری از آب آوردن زانو چه باید کرد؟
حفظ وزن مناسب، پرهیز از فعالیتهای سنگین، گرمکردن قبل از ورزش، تقویت عضلات ران و درمان بهموقع آسیبها از مهمترین راههای پیشگیری است.
