بیهوشی برای جراحی زانو و جراحی لگن، معمولاً از روش های بیهوشی مختلف استفاده می شود. در ادامه، تعدادی از روش های بیهوشی معمول برای این دو نوع جراحی را بررسی خواهیم کرد:
- بیهوشی عمومی: در این روش بیمار کاملاً به هوشیاری از دست میرود و بیهوش میشود. توسط یک تیوب تنفسی، هوا و گازهای بیهوشی به ریهها تزریق میشوند. بیمار از انجام جراحی و هیچ حس و حالتی آگاه نیست.
- بیهوشی موضعی یا بیهوشی محلی: در این روش، فقط منطقه مورد نیاز جراحی بیهوش میشود. بیمار هنوز به هوشیاری است و میتواند دیگر قسمتهای بدن خود را حس کند. اما احساس درد و تمامی حساسیتها از بین میروند. برای کنترل درد و تسکین درد، معمولاً از داروهای آرامبخش محلی استفاده می شود.
- بیهوشی بخشی (سیداسیون): در این روش بیمار بصورت جزئی به هوشیاری از دست میرود و در عین حال قادر است با تیم جراحی در ارتباط باشد. با تزریق داروهای آرامبخش و بیهوش کننده، بخشی از بدن بیمار بیهوش میشود.
- بیهوشی پنجه ای (نوراکوزیکال): این روش بیهوشی موضعی مانند بیهوشی محلی عمل می کند، اما با تزریق داروهای بیهوش کننده در فضای پروکسیمال عصب نهائی رخ می دهد. این روش بیهوشی معمولاً برای جراحی های کوچکتر مورد استفاده قرار می گیرد.
منظور از روش های بیهوشی ممکن است بر اساس شرایط معین و سلامت عمومی بیمار و توصیه های پزشک، تغییر کند. برای جزئیات بیشتر و اطلاعات دقیق، توصیه می شود با پزشک خود در مورد روش بیهوشی مناسب برای جراحی خود صحبت کنید.
بیهوشی عمومی برای جراحی زانو و جراحی لگن
بیهوشی عمومی یک روش بیهوشی برای جراحی زانو است که شامل ایجاد بیهوشی کامل و کنترل دقیق تمام عملکردهای بدن در طول جراحی میشود. بیهوشی عمومی به صورت معمول با تزریق داروهای بیهوشی به صورت تزریق وریدی یا تنفسی ایجاد میشود. این داروها باعث میشوند فرد به طور کامل بیهوش شود، مانند خواب عمیقی که ناتوان در حرکت، درک درد، یا پاسخ به تحریکات است.
برای جراحیهای زانو و لگن، بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار، ممکن است انواع مختلف بیهوشی بهکار گرفته شود. در برخی موارد، بیهوشی موضعی نیز در نظر گرفته میشود که در آن صورت فقط مناطق مورد نیاز بیهوش میشوند و بیمار هوشیار و بیدار میماند.
برای کاهش درد بعد از جراحی زانو و لگن چه باید کرد؟
پس از عمل جراحی زانو و لگن، تسکین درد اهمیت بسیاری دارد. درد پس از جراحی ممکن است ناشی از ترمیم بافتهای آسیب دیده، التهاب و تحریک عصبها باشد. در ادامه چند راهنمایی برای کاهش درد پس از جراحی زانو و لگن آورده شده است:
- مصرف داروهای تسکین دهنده درد: پزشک معالج شما ممکن است داروهایی مثل ضد التهابها (مانند آسپرین و ایبوپروفن) یا مسکنها (مثل ترامادول) را تجویز کند. همیشه دستورات پزشک را دقیقاً دنبال کنید و در صورت نیاز به مصرف داروها، دوز و زمان مصرف را رعایت کنید.
- استفاده از یخ: برای کاهش ورم و التهاب، از یخ استفاده کنید. یخ را در یک حوله نازک قرار داده و آن را بر روی منطقه دردناک قرار دهید. هر بار حدود ۱۵-۲۰ دقیقه اقامت کنید و به طور متناوب استفاده کنید.
- استفاده از فشار: استفاده از بانداژ یا البسههای فشاری ممکن است به کاهش ورم و درد کمک کند.
- تحرک و فعالیت: در مواردی که پزشک شما تحرک و فعالیت را توصیه کرده است، اجرای تمرینات فیزیوتراپی و تحرک منظم میتواند به بهبود عضلات و کاهش درد کمک کند. اما توجه کنید که فعالیت بیش از حد نمیتواند به ایجاد فشار یا آسیب بیشتر منجر شود.
- استفاده از زانوبند زاپیامکس: خرید زانوبند زاپیامکس یکی از توصیه هایی که دکتر متخصص زانو بعد از جراحی برای تسکین درد زانو توصیه می کند؛ زانوبند زاپیامکس با ماساژ و گرم نگه داشتن زانو و ناحیه زانو باعث کاهش درد خواهد شد.
آیا برای جراحی زانو و جراحی لگن بی حسی موضعی موثر است؟
بی حسی موضعی در جراحی زانو و جراحی لگن برای کاهش درد و تسکین بیمار استفاده میشود. دو نوع اصلی بی حسی موضعی که در این نوع جراحیها استفاده میشود عبارتند از:
- بلاکاد عصبی موضعی (Regional nerve block): در این روش، با تزریق داروی بی حسی به منطقه مورد نظر، عصبهای محلی که درگیر در احساس درد هستند، بلاکه میشوند. این روش میتواند شامل بلاکاد عصبی فمورال (Femoral nerve block) برای جراحی زانو و بلاکاد عصبی ساق پای عمیق (Popliteal nerve block) برای جراحی زانو و لگن باشد.
- بی حسی موضعی با تزریق دارو (Local anesthetic infiltration): در این روش، داروی بی حسی مستقیماً در منطقه عمل تزریق میشود تا منطقه مورد نظر بی حس شود. این روش میتواند شامل تزریق داروی بی حسی به سطح پوست، بافت زیرپوستی و در بعضی موارد حتی به مفاصل باشد.
همچنین، در برخی از موارد، نیاز به استفاده همزمان از بی حسی موضعی و بی حسی کلی (گاهی اوقات تحت عمل بی حسی عمومی) وجود دارد، به ویژه در جراحیهای بزرگ لگن که نیاز به کنترل درد و بی حسی کل بدن دارد.
آیا برای جراحی زانو و جراحی لگن بی حسی منطقه ای استفاده می شود؟
بی حسی منطقهای یک روش بی حسی است که در آن تزریق مواد بی حس کننده به ناحیهای خاص از بدن صورت میگیرد تا شما را برای جراحی در آن ناحیه غیرحساس کند. در جراحی زانو و جراحی لگن، بی حسی منطقهای ممکن است با استفاده از چندین روش مختلف اعمال شود.
جهت بیهوشی برای جراحی زانو؛ چندین روش بی حسی منطقهای در دسترس است:
- بی حسی موضعی: در این روش، مواد بی حس کننده مانند لیدوکائین به ناحیه زانو تزریق میشود. این مواد عصبهای حسی را موقتاً غیرفعال میکنند و شما در طول عمل جراحی هیچ درد یا تحسینی نخواهید داشت.
- بلوک عصبی: در این روش، یک کاتتر نازوگاستریک (NG) به ناحیه زانو تزریق میشود و مواد بی حس کننده به منطقه اطراف عصبهای حسی در همان منطقه تزریق میشود. این باعث ایجاد بی حسی در ناحیه زانو میشود.
- بلوک عصبی فمورال: این روش برای جراحیهای بزرگتر لگن شامل زانو استفاده میشود. در این روش، مواد بی حس کننده به عصبهای فمورال (عصبهای حسی در ناحیه لگن و زانو) تزریق میشود. این باعث کاهش درد و بی حسی در ناحیه زانو میشود.
داروهای خوراکی ضد درد زانو و لگن
داروهای خوراکی ضد درد زانو و لگن ممکن است بر اساس علت درد و شدت آن متفاوت باشند. در ادامه، چندین دستهبندی از داروهای خوراکی ضد درد را برای دردهای زانو و لگن بیان میکنم. اما قبل از همه، توصیه میشود با پزشک خود صحبت کرده و نشانهها و علت درد خود را مطرح کنید تا بتوانند بهترین راه حل را برای شما تعیین کنند.
- آنتیالترناتیو: داروهایی مانند آسپرین، ایبوپروفن (Advil، Motrin) و ناپروکسن (Aleve) میتوانند به عنوان ضد التهاب و درد استفاده شوند. آنها ممکن است به کاهش درد و التهاب زانو و لگن کمک کنند.
- آنالژزیکها: مانند استامینوفن (Tylenol) که بیشتر برای کاهش درد استفاده میشود. این داروها معمولاً برای دردهای خفیف تا متوسط مناسب هستند.
- گلوکوزامین و کندروئیتین: این ترکیبات ممکن است بهبود درد و التهاب مفاصل را در برخی از موارد مانند آرتروز بهبود بخشند. این داروها معمولاً در قالب مکملهای غذایی در دسترس هستند.
- استروئیدها: در برخی موارد شدیدتر التهاب، پزشک ممکن است استروئیدها را تجویز کند. استروئیدها میتوانند به عنوان ضد التهاب قوی عمل کنند، اما باید با احتیاط و تحت نظر پزشک استفاده شوند.
داروهای وریدی ضد درد زانو و لگن
هنگام تجویز داروها، مهم است که پزشک شما راهنمایی کند و به شرایط خاص شما بستگی دارد. اما در زمینه درد زانو و لگن، معمولاً از دستههای زیر داروها استفاده میشود:
- ضد التهاب ها (NSAIDs): داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Ibuprofen) و ناپروکسن (Naproxen) میتوانند در کاهش درد و التهاب مفید باشند.
- آنالژزیک ها: آنالژزیک ها مانند آسپرین (Aspirin) و پاراستامول (Paracetamol) نیز ممکن است برای کنترل درد زانو و لگن مورد استفاده قرار گیرند.
- استروئیدها: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای کاهش التهاب و درد شدید مرتبط با مشکلات زانو و لگن، داروهای استروئیدی مثل پردنیزولون (Prednisolone) را تجویز کند. این داروها باید تحت نظارت پزشک مصرف شوند و ممکن است با عوارض جانبی مختلف همراه باشند.
- آنالژزیکهای موضعی: مرهمها و ژلهای ضد التهابی موضعی مثل دیکلوفناک (Diclofenac)، لیدوکائین (Lidocaine) و کپسیسین (Capsaicin) نیز ممکن است در کاهش درد مفید باشند.
بهترین روش بیهوشی برای عمل زانو ولگن
بیهوشی برای جراحی زانو و لگن معمولاً با استفاده از یکی از روشهای زیر صورت میگیرد:
- بیهوشی کلی (عمومی): در این روش، شما به طور کامل بیهوش میشوید و دستگاه تنفسی خود را تحت کنترل پزشک قرار میدهید. این روش برای جراحیهای بزرگ و پیچیده مانند جراحی جایگزینی زانو یا لگن استفاده میشود. همچنین، فرآیند احیاء و بازیابی پس از عمل تا حدی طولانی ممکن است.
- بیهوشی موضعی (بلوک عصبی): در این روش، بخشی از بدن شما، از جمله منطقه زانو یا لگن، به طور موقت بیحس میشود. روشهای مختلفی برای بلوک عصبی وجود دارد، از جمله بلوک عصبی محلی، بلوک عصبی محدود، بلوک عصبی هدایت شده با راهنمایی تصویری (مانند سونوگرافی) و بلوک عصبی پیدایشی. این روشها به طور معمول کمترین خطرات ناخواسته ایجاد میکنند و فرآیند بازیابی پس از عمل نیز به طور کلی سریعتر است.
- بیهوشی موضعی با تلفیق: در برخی موارد، همزمان از بیهوشی کلی و بلوک عصبی نیز استفاده میشود. در این صورت، بیهوشی کلی برای کنترل درد و یا حفظ تنفس استفاده میشود و بخشی از بدن با استفاده از بلوک عصبی بیحس میشود.
خطرات موجود در جراحی زانو و لگن
جراحی زانو و لگن ممکن است با خطراتی همراه باشد. در ادامه، برخی از خطرات معمول جراحی زانو و لگن را ذکر میکنم:
- عفونت: ممکن است بعد از جراحی عفونت در محل جراحی رخ دهد. این مشکل را میتوان با استفاده از ضدعفونی کنندهها و آنتیبیوتیکها کاهش داد، اما گاهی نیاز به درمان پیشرفته تر مانند داروهای وریدی میباشد.
- لختهی خون: پس از جراحی ممکن است لختههای خونی در عروق پا شکل بگیرند. این لختهها میتوانند خطر جدی سلامتی مانند ترومبوز را به همراه داشته باشند. استفاده از روشهای مانند جابجایی پا، استفاده از کمربند فشاری و داروهای ضد لخته میتواند خطر ایجاد لخته را کاهش دهد.
- خونریزی: جراحی زانو و لگن ممکن است به همراه خونریزی شدید در محل جراحی همراه باشد. این خونریزی میتواند نیاز به تزریق خون یا داروهای تثبیت کننده خون (مانند سرم پلاسما) را الزامی کند.
- آسیب عصبی: در جراحی زانو و لگن، ریشههای عصبی ممکن است آسیب ببینند. این مشکل میتواند منجر به احساس کاهش حساسیت یا قدرت عضلات شود. در برخی موارد، نیاز به جراحی دوباره جهت تعمیر آسیب عصبی میتواند وجود داشته باشد.
- عوارض جانبی تحت عمل: جراحی زانو و لگن ممکن است عوارضی مانند سفتی مفاصل، تورم مفصل، تغییر در حرکت طبیعی مفاصل و احساس درد پس از عمل ایجاد کند. این عوارض معمولاً موقتی هستند و با زمان بهبود پیدا میکنند.
