آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی چه تاثیری دارد؟ نکات مهم قبل از هیدروتراپی

آب‌درمانی برای تنگی کانال نخاعی یک روش کمکی موثر است که می‌تواند فشار روی نخاع و اعصاب را کاهش دهد و به تسکین درد، شل شدن عضلات و بهبود حرکت کمک کند. این روش با استفاده از گرمای آب و خاصیت شناوری، امکان انجام تمرینات تقویتی و کششی را بدون فشار زیاد روی ستون فقرات فراهم می‌کند. در این مقاله، تاثیرات آب‌درمانی، نحوه انجام تمرینات و نکات مهم قبل از شروع هیدروتراپی بررسی می‌شود تا بیماران بتوانند از این روش به‌طور ایمن و مؤثر استفاده کنند.

تاثیر آب درمانی بر تنگی کانال نخاعی چیست؟

فواید آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی از کاهش فشار روی عصب نخاعی شروع می‌شود و شامل تقویت عضلات اطراف ستون فقرات، و حتی آرامش و کاهش استرس می‌شود. در ادامه به‌طور کامل‌تری با این تاثیرات آشنا می‌شوید.

مطالعه بیشتر: آیا ورزش در آب برای کمر درد بهتر از فیزیوتراپی است؟

کاهش فشار روی نخاع و اعصاب

آب‌درمانی با کمک به شناوری بدن، فشار وارده بر ستون فقرات و اعصاب را کاهش می‌دهد و باعث کاهش درد و بی‌حسی ناشی از تنگی کانال نخاعی می‌شود، چون فشار کمتری به ناحیه تحت‌فشار وارد می‌آید.

افزایش تحرک و انعطاف‌پذیری

تمرینات در آب به بهبود دامنه حرکتی مفاصل و ستون فقرات کمک می‌کند. خاصیت مقاومتی آب، به تقویت عضلات و بهبود انعطاف‌پذیری بدن بدون ایجاد فشار زیاد کمک می‌کند که برای افرادی که دچار محدودیت‌های حرکتی هستند، بسیار مفید است.

کاهش اسپاسم عضلانی و درد

آب گرم به شل شدن عضلات و کاهش اسپاسم‌های عضلانی کمک می‌کند و هیدروتراپی در آب گرم باعث تسکین درد کمر و کاهش التهاب در ناحیه ستون فقرات می‌شود، همچنین جریان خون را افزایش می‌دهد که به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.

تقویت عضلات مرکزی و پایداری ستون فقرات

تمرینات آب‌درمانی به تقویت عضلات شکم، کمر و پشت کمک می‌کند. این عضلات ستون فقرات را پشتیبانی می‌کنند و تقویت آن‌ها از فشار بیشتر روی نخاع جلوگیری می‌کند. این تقویت عضلانی به پایداری بیشتر ستون فقرات و کاهش درد در نواحی تحت فشار کمک می‌کند.

بهبود تعادل و هماهنگی بدن

آب‌درمانی به بهبود تعادل و هماهنگی بدن کمک می‌کند. تمرینات در آب باعث تقویت عضلات مسئول تعادل می‌شوند و از افتادن یا آسیب‌های ثانویه ناشی از ضعف عضلانی و مشکلات حرکتی جلوگیری می‌کند. این موضوع به‌ویژه برای کسانی که تعادل ضعیف دارند، بسیار مفید است.

آرامش و کاهش استرس

آب‌درمانی با شل کردن عضلات و ایجاد حس آرامش در بدن، به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند. همچنین، اثرات آرام‌بخش آب گرم باعث کاهش تنش‌های عضلانی و تسکین درد می‌شود، که به بهبود وضعیت عمومی بدن و افزایش احساس راحتی می‌انجامد.

۲ نوع آب درمانی برای تنگی کانال نخاعی

انواع ورزش در استخر برای تنگی کانال نخاعی یا همان آب درمانی، به دو بخش اصلی دسته‌بندی می‌شود. تمریناتی که تاثیراتی عمومی روی کاهش فشار روی عصب و بهبود عملکرد حرکتی می‌گذارند، و تمریناتی که روی یک بخش خاصی از بدن تمرکز دارند، مثلا شل کردن عضلات یک ناحیه از کمر یا پا.

مطالعه بیشتر: همه چیز درباره فیزیوتراپی تنگی کانال نخاعی

۱. هیدروتراپی یا آب درمانی عمومی

هیدروتراپی عمومی شامل انجام تمرینات حرکتی متنوع و عمومی در استخر آب گرم است. در افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی، فشار روی نخاع و اعصاب می‌تواند باعث درد، گرفتگی عضلات کمر و محدودیت حرکت شود.

هدف از انجام این تمرینات، بهبود تحرک عمومی فرد، کاهش درد و تقویت عضلات حمایت‌کننده از ستون فقرات است.

این نوع هیدروتراپی برای افرادی مناسب است که دچار درد یا گرفتگی موضعی نیستند و نیاز به تقویت کلی بدن، افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش درد عمومی ناشی از تنگی کانال نخاعی دارند.

مطالعه بیشتر: فواید یوگا برای کمر درد؛ کدام حرکات مفید و کدام مضر هستند؟

تمرینات هیدروتراپی عمومی

• راه رفتن آرام در آب تا سطح سینه یا کمر

• حرکات کششی عمومی برای کمر و پاها

• دویدن یا دوچرخه‌سواری در آب

۲. هیدروتراپی یا آب درمانی موضعی

هیدروتراپی موضعی یعنی استفاده از آب گرم، جکوزی یا حمام برای درمان نواحی خاص بدن که دچار درد یا اسپاسم پایین کمر شده است. در تنگی کانال نخاعی، در بسیاری از موقع، فرد دچار درد و التهاب موضعی در یک ناحیه از ستون فقرات، مانند پایین کمر یا گردن، یا پاها می‌شود.

هیدروتراپی موضعی با کاهش التهاب و شل کردن عضلات ناحیه تحت فشار، به تسکین درد موضعی کمک می‌کند. این روش برای افرادی مناسب است که درد شدید یا اسپاسم محدود به یک ناحیه خاص دارند.

تمرینات هیدروتراپی موضعی

• استفاده از جکوزی یا حمام برای ناحیه کمر یا گردن

• کمپرس آب گرم موضعی روی ناحیه دردناک

• ماساژ ملایم آب روی ناحیه تحت فشار

برنامه ۴ هفته‌ای آب درمانی برای بیماران تنگی کانال نخاعی

برنامه ورزش آب‌درمانی چهار هفته‌ای برای تنگی کانال نخاعی معمولاً در استخر آب گرم با دمای ۳۴ تا ۳۶ درجه سانتی‌گراد و عمقی تا سطح سینه انجام می‌شود. هر جلسه حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد و سه تا چهار بار در هفته تکرار می‌شود.

هدف از این برنامه، کاهش درد و اسپاسم عضلانی، بهبود تحرک ستون فقرات، و تقویت عضلات مرکزی و پایداری تنه است.

زمان	کارکرد و هدف تمرینات
هفته اول	حفظ تحرک و کاهش فشار و تحریک‌پذیری اعصاب نخاعی
هفته دوم	بهبود دامنه حرکتی و هماهنگی عضلانی در ستون فقرات
هفته سوم	تقویت عضلات نگهدارنده ستون فقرات (شکم و پشت)
هفته چهارم	افزایش استقامت، تعادل و هماهنگی حرکتی بدن در آب

هفته اول: مرحله تطبیق و کاهش درد

هدف از انجام تمرینات ورزشی در آب، کاهش فشار و تحریک‌پذیری اعصاب نخاعی است.

1. راه رفتن در آب (Walking in Water)

   • ۱۰–۱۵ دقیقه، سرعت آهسته، آب تا سینه

   • دست‌ها آزاد و نگاه به جلو باشد

2. کشش کمر در لبه استخر

   • دو دست روی لبه، تنه را به عقب مایل کنید تا کشش در پایین کمر احساس شود

   • ۲۰ ثانیه × ۳ نوبت

3. تمرین تنفس عمیق در آب

   • دم از بینی، بازدم از دهان، ۱۰ بار تکرار

   • کمک به ریلکسیشن و اکسیژن‌رسانی عضلات

هفته دوم: افزایش تحرک و انعطاف

در هفته دوم، ورزش در استخر به بهبود دامنه حرکتی و هماهنگی عضلانی در بیماران دارای تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند.

1. کشش عضلات همسترینگ و پشت ران

   • تکیه به دیواره استخر، یک پا را روی پله یا نودل بگذارید و به جلو خم شوید. اگر دردی تجربه کردید باید فورا انجام حرکت را متوقف کنید یا آن را به‌شکل ملایم‌تری انجام دهید.

   • هر پا ۲۰ ثانیه × ۳ نوبت

2. حرکات آرام چرخش لگن در آب

   • لگن را فقط کمی و بدون ایجاد فشار زیاد یا چرخش شدید، به سمت جلو و عقب حرکت دهید.

   • ۱۰ تکرار × ۲ ست

هفته سوم: تقویت عضلات نگهدارنده ستون فقرات

بعد از حفظ تحرک و بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات، نوبت به افزایش قدرت عضلات مرکزی، یعنی عضلات شکم و پشت می‌رسد. تقویت این عضلات، پشتیبان‌های قوی‌تری برای عصب نخاعی می‌سازد.

1. نشستن و ایستادن در آب

   • در عمق آب که تا سینه‌های شما است، زانوها را کمی خم کنید و به حالت نیم‌نشسته بشوید.

   • ۱۰ تکرار × ۲ ست

2. حرکت پا در آب

   • به دیواره تکیه دهید و پا را صاف و بدون اینکه خم کنید به جلو بالا آورید، سپس پایین ببرید.

   • هر پا ۱۰ بار

هفته چهارم: تثبیت و تمرکز بر عملکرد

بعد از تقویت عضلات مرکزی، فیزیوتراپیست انجام تمریناتی را به فرد توصیه می‌کند که به بهبود استقامت، و افزایش تعادل و هماهنگی کمک کند.

1. دویدن در آب با کمربند شنا

   • در آب عمیق (بدون تماس پا با کف) به مدت ۵–۱۰ دقیقه

2. حرکت دوچرخه در آب

   • با تکیه به دیواره استخر، پاها را شبیه پدال زدن حرکت دهید

   •  ۳ ست × ۳۰ ثانیه

چند توصیه مهم برای آب درمانی با تنگی کانال نخاعی

تمرینات هیدروتراپی تنگی کانال نخاعی گاهی بسیار ساده مانند راه رفتن در آب، و گاهی پیچیده‌تر مانند پای دوچرخه در آب هستند. هنگام انجام این تمرینات، بسیار اهمیت دارد که همه حرکات به‌درستی انجام شوند تا بدون ایجاد آسیب، برای فرد نتیجه‌بخش باشد.

توصیه‌های ساده اما بسیار مهمی که در ادامه می‌آیند، به شما کمک می‌کنند تا با اطمینان خاطر بیشتری تمرینات آب درمانی را انجام دهید.

۱. قبل از شروع حتماً با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید

حتی اگر شنیده‌اید آب‌درمانی مفید است، وضعیت ستون فقرات شما باید توسط متخصص بررسی شود تا حرکات مناسب و ایمن برای شما انتخاب شود. بعضی از وضعیت‌ها ممکن است نیاز به دقت بیشتر در انتخاب نوع تمرینات و شدت آن‌ها داشته باشند، بنابراین مشاوره با یک فیزیوتراپیست به شما کمک می‌کند تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید.

۲. حرکات را آرام و بدون درد انجام دهید

هیچ‌گاه حرکات ناگهانی یا پر فشار انجام ندهید. اگر حین تمرین درد شدید یا گزگز پاها دارید، تمرین را متوقف کنید. به یاد داشته باشید که احساس کشش یا خستگی در عضلات طبیعی است، اما درد شدید یا احساس بی‌حسی می‌تواند علامت فشار روی اعصاب باشد و باید بلافاصله متوقف شود.

۳. دمای آب اهمیت دارد

استخر یا حمام آب گرم (۳۴–۳۶ درجه سانتی‌گراد) برای شل شدن عضلات و کاهش فشار نخاع مناسب است. آب سرد ممکن است اسپاسم عضلانی ایجاد کند یا درد را افزایش دهد.

به همین دلیل، حتماً از دمای آب مناسب استفاده کنید تا تأثیرات مثبت آب‌درمانی را به بهترین نحو تجربه کنید و از بروز دردهای اضافی جلوگیری کنید.

۴. آب‌درمانی مکمل است نه درمان اصلی

آب‌درمانی به تنهایی برای درمان تنگی کانال نخاعی کافی نیست. از آن به عنوان یک مکمل برای فیزیوتراپی و درمان‌های دیگر استفاده کنید، نه جایگزین آن‌ها.

این روش کمک می‌کند تا درد و التهاب کاهش پیدا کند، اما به تقویت عضلات و بهبود وضعیت کلی شما، نیاز به درمان‌های تکمیلی و متنوع دارد.

پلاتینر تراپی روش کمکی برای کاهش درد و تقویت کمر

پلاتینر تراپی یا استفاده از کمربند پلاتینر به مدت روزانه ۴۵ تا ۶۰ دقیقه، یکی از روش‌های درمانی تکمیلی برای بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی است که می‌تواند در کنار آب درمانی، تا حد زیادی به کاهش درد و باز شدن گرفتگی عضلات کمر کمک کند.

کمربند پلاتینر در طول دورانی که تمرینات آب درمانی را انجام می‌‎دهید، در مواقعی که در حال استراحت هستید می‌تواند با ایجاد گرمای عمقی، به کاهش اسپاسم عضلات، تسکین درد و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کند.

البته کمربند پلاتینر هم درست مانند هیدروتراپی، به‌تنهایی روش درمان تنگی کانال نخاعی نیست و می‌تواند اثربخشی درمان‌های اصلی را افزایش دهد.

سوالات متداول

آیا آب‌درمانی برای تنگی کانال نخاعی در منزل قابل انجام است؟

معمولاً تمرینات کامل نیاز به استخر یا جکوزی دارد، اما برخی حرکات ساده با لگن و آب وان گرم قابل انجام است.

چه مدت پس از جراحی تنگی کانال نخاعی می‌توان شروع به آب‌درمانی کرد؟

معمولاً ۴–۶ هفته پس از جراحی و با تأیید پزشک می‌توان تمرینات سبک را آغاز کرد.

آیا استفاده از کمربند پلاتینر در حین تمرینات آب‌درمانی مفید است؟

بله، کمربند پلاتینر می‌تواند فشار روی کمر را کاهش دهد و انجام تمرینات را ایمن‌تر کند، اما باید تحت نظر متخصص باشد.

آیا آب‌درمانی برای تنگی کانال نخاعی گردن نیز مفید است؟

بله، حرکات کششی و تقویتی در آب می‌تواند عضلات گردن را شل کرده و درد را کاهش دهد، اما تمرینات باید متناسب با گردن طراحی شود.

آیا آب‌درمانی می‌تواند جایگزین داروهای مسکن شود؟

خیر، آب‌درمانی مکمل درمان است و می‌تواند مصرف دارو را کاهش دهد، اما جایگزین آن نیست.

آیا آب درمانی برای تنگی کانال نخاع مفید است؟

بله، آب‌درمانی می‌تواند به کاهش درد، شل شدن عضلات و بهبود تحرک و تعادل در تنگی کانال نخاعی کمک کند، اما جایگزین درمان اصلی نیست.